GEBELİKTE TANSİYON YÜKSELMESİ

1.Gebelikte Tansiyon Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

            Dinlenmiş pozisyondayken ölçülen kan basıncında büyük tansiyonun 140, küçük tansiyonun 90’ın üzerinde olması durumunda hipertansiyon tanısı konulur.Tansiyon yüksekliği tespit edilmiş bir gebede bir sonraki bakılacak tahlil idrar tahlilidir. İdrarda protein atılması tansiyon yüksekliğine eşlik etmiyorsa bu duruma Gestasyonel Hipertansiyon (Gebeliğe bağlı Hipertansiyon) denilir.

Eğer tansiyon yüksekliği ve idrarda protein kaçağı söz konusu ise bu duruma Preeklampsi( Gebelik Zehirlenmesi) denilir. Tanıda idrarda çıkan protein miktarı önemlidir. Burada 24 saatlik idrarda protein miktarına bakılır. 300mg’dan fazla protein kaçağı söz konusudur. Preeklampside aynı zamanda kandaki pıhtılaşma hücreleri(trombosit) düşüklüğü, baş ağrısı, üst karın ağrısı(epigastrik hassasiyet) da görülür.

Tansiyon değerleri, trombosit değeri, idrardaki protein miktarı karaciğer enzim yüksekliği, böbrek fonsiyon tetstlerinde anormallik durumuna şiddeti belirlenir.

2.Gebelik Tansiyonu için Risk Faktörleri nelerdir?

            Preeklmapsi sıklıkla genç ve ilk gebeliklerde karşımıza çıkar. Fakat ileri yaş ve kronik tansiyon hastalığı olan gebelerde de hipertansiyon zemininde preeklampsi gelişebilir. Diğer risk faktörleri obezite, çoğul gebelik( ikiz veya üçüz), 35 yaşından sonra ki gebeliklerdir. Annenin kilosu arttıkça da preeklampsi gelişme oranı da artacaktır.

Kimler risk altındadır sıralayacak olursak:

1. İlk kez gebe kalanlar
2. İkiz gebelik veya üzüm gebeliği (mol hidatiform) gibi gebeliği olanlar
3. Daha önce böbrek veya kal ve damar hastalığı olanlar
4. Gebelik sırasında hipertansiyon gelişimi için genetik yatkınlığı olanlar
5. Vücut kitle indeksi yüksek olanlar

3.Öngörme ve Önleme için Neler Yapılabilir?

Ne yazık ki günümüzde preeklampsinin önceden tanısını koymaya yardımcı güvenilir ve kesin sonuç veren testler henüz yoktur. Bazı değerlere bakılarak gebelikte preeklmapsinin gelişmesinden şüphe edilebilir. Bunlardan bazıları ilk trimestrde(ilk 3 ayda) bakılan uterin arter akım hızıdır.Böbrek fonksiyon bozukluğu, kanda ürik asit yüksekliği, idrarda protein kaçağı gibi testler bize tanıda yardımcı olur, fakat kesin habercisi olmayadabilir.

Anne adayında gebeliğin başlarında risk faktörlerinden varsa bu kişiler günlük yaşantılarında bazı şeylere dikkat etmeliler. Örneğin yemeklerde tuzu azaltmalılar, kalsiyum ve balık yağından zengin beslenmelidirler. C ve E vitamininden zenin yiyecekleri tüketmeliler ve eğer tahlil sonuçlarında anormallik varsa düşük doz aspirin ve düşük molekül ağırlıklı heparin gibi ilaçları almaları sağlanabilir.

4.Hipertansiyon Gelişen Hamilelik Nasıl Yönetilir?

            Preeklampsi gelişen bir gebede kesin tedavi doğumun olmasıdır. Bu yüzden temel amaç mümkün olduğunca bebeğin yaşayabileceği haftalarda doğumun planlanması ve annenin bir an önce sağlığına kavuşturulmasıdır.Preeklamside vücutta sıvı dengesinde bozulma, böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği,beyin ödemine bağlı sinir sistemi değişiklikleri, görme bozuklukları meydana gelebilir.

Tansiyon yükseklği ve idrarda protein kaçağı ne kadar erken haftalarda başlıyorsa preeklmapsinin şiddeti okadar fazladır.Bu duruma epileptik nöbetlerin de eklenmesi ile eklampsi denilen tablo oluşur ve bu annelerin hayatları daha tehlike altındadır. Doğum en kısa zamanda planlanmalıdır.

5.Tedavide Neler Yapılabilir?

            Preeklampsi ve eklampsi gelişen anne adaylarında tek tedavi yöntemi doğumdur. Eğer gelişen durum 36. Haftadan daha önce ise bebeğin akciğer gelişiminin sağlanması için gerekli tedaviler verilmelidir.

26. haftadan daha önce gelişen preeklampsiler daha şiddetli ve ağır seyredecektir ve annenin hayatını daha çok tehdit edecektir. Bu sebeple erişkin ve ileri yenidoğan yoğun bakımı olan merkezlerde bu hastaların doğumları planlanmalıdır.

Doğum sonrası ilk 24 saat ağır preeklampsili hastalar monitörize edilerek takip edilmelidir. Tansiyon değerleri doğum sonrası 6 hafta boyunca takip edilmelidir.Hastalara tansiyon değerlerine göre tansiyon ilaçları başlanır.